In dit geval neem je de zorg voor een kind op je, maar blijven de biologische ouders een belangrijke rol spelen. Ook is het vaak de bedoeling te trachten het kind terug in zijn biologisch gezin onder te brengen op lange termijn.
Feiten over pleegzorg
- Pleegkinderen zijn tussen de 0 en 18 jaar oud.
- Het verblijf van een kind in een pleeggezin kan variëren van enkele dagen tot vele jaren.
- Een crisispleeggezin kan meerdere kinderen in een jaar opvangen.
- In totaal zetten in 2009 13.011 pleeggezinnen zich in voor de opvang van 23.355 pleegkinderen.
- Het aantal nieuwe plaatsingen per jaar is de afgelopen 10 jaar meer dan verdubbeld: tot 8.947 in 2009. Dit is t.o.v. 2008 een toename van 10%.
- 35% van alle pleegzorgplaatsingen in 2009 duurde korter dan 3 maanden;
- 12% duurde tussen de 3 en 6 maanden.
- 34% van de pleegkinderen woonde in 2009 tussen een half en twee jaar bij pleegouders, 19% woont langer dan 2 jaar in een pleeggezin.
- Ruim 38 % van de pleegkinderen vindt onderdak bij bekenden (grootouders, tantes en ooms, onderwijzers of buren). Dit noemen we netwerkpleegzorg.
- 35% van de pleegkinderen is 4 jaar of jonger.
- Op 31 december 2009 stonden 1.330 pleegouders ingeschreven die beschikbaar zijn voor een (bij)plaatsing van een pleegkind. Voor een deel hiervan wordt al wel een plaatsing voorbereid; er is op papier een matching met een kind op de wachtlijst of er wordt een kennismaking gestart.
Vormen van pleegzorg
Er zijn verschillende vormen van pleegzorg, variërend van enkele dagen tot maximaal 4 weken crisisopvang tot langdurige pleegzorg. We zetten de meest voorkomende vormen op een rijtje:
vakantiepleegzorg
Pleegouders bieden een kind de mogelijkheid één of meerdere vakanties in hun gezin door te brengen. Het gaat om kinderen die (nog) bij hun ouders, in een internaat of een ander pleeggezin wonen. Ze kunnen niet bij familie of vrienden terecht.
weekendpleegzorg
Een pleegkind brengt één of meer weekenden per maand door in een pleeggezin. Het kind woont (nog) bij zijn ouders, in een internaat of ander pleeggezin. Even aan de dagelijkse spanning ontsnappen is belangrijk. De (pleeg)ouders kunnen even ‘op adem komen’ om daarna voldoende energie te hebben om de opvoeding weer aan te kunnen.
pleegzorg in crisissituaties
In een crisissituatie wordt een kind zonder indicatie van Bureau Jeugdzorg in een pleeggezin geplaatst. Kinderen van 0 tot 18 jaar worden maximaal vier weken op deze wijze opgevangen. In die periode onderzoekt Bureau Jeugdzorg hoe het verder moet.
pleegzorg voor langere tijd
Hierbij staat vast dat een kind langere tijd niet meer thuis kan wonen, soms tot meerderjarigheid. Langdurig hoeft echter niet voor altijd te zijn.
Hoe wordt je pleegouder?
Als je belangstelling hebt voor het pleegouderschap, is een eerste stap het aanvragen van schriftelijke informatie via de website www.pleegzorg.nl of bel het gratis nummer 0800 – 022 34 32. Vervolgens kan je een informatieavond bezoeken. Deze avonden worden regelmatig georganiseerd in jouw eigen regio. Op basis van deze informatie kan je afwegen of je jezelf aan wilt melden als aspirant-pleegouder.
Bij aanmelding worden de volgende criteria getoetst:
- leeftijd van minimaal 21 jaar;
- een verklaring van geen bezwaar van de Raad voor de Kinderbescherming (op basis van justitiële documentatie, een uitgebreide verklaring omtrent gedrag);
- een stabiele leefsituatie.
Een medische verklaring kan onderdeel uitmaken van de procedure. Wat betreft de samenstelling van het gezin zijn er geen voorwaarden. Je kunt gehuwd of alleenstaand zijn, wel of geen kinderen hebben. Wat wel van belang is, is dat je een kind structuur, warmte en veiligheid kunt bieden. En dat je tijd en ruimte hebt om voor een pleegkind te zorgen.
Nadat de algemene criteria zijn getoetst, kan je deelnemen aan een voorbereidings- en selectieprogramma in groepsverband, dat bestaat uit vier tot zeven dagdelen.
Naast het groepsgewijze programma vindt er een aantal persoonlijke gesprekken plaats bij jou thuis. Als je na het volgen van het programma besluit pleegouder te worden en ook de instelling voor pleegzorg geen bezwaren ziet, dan wordt het gezin in het bestand van wachtende pleegouders opgenomen. Vervolgens wacht je tot er een goede ‘match’ is gemaakt. Voor alle duidelijkheid: er wordt geen kind bij een wachtend gezin gezocht, maar omgekeerd!
Het hierboven beschreven voorbereidings- en selectieprogramma en de gehanteerde criteria gelden voor de zogenaamde ‘bestandspleegouders’, mensen die een onbekend pleegkind in hun gezin opnemen. Daarnaast neemt in Nederland de ‘netwerkpleegzorg’ sterk toe, dat wil zeggen de plaatsing van pleegkinderen bij familie (opa/oma, tante/oom, oudere broer/zus) of bekenden (onderwijzer, buren, ouders van vriendje). Meer dan een derde van de pleegkinderen in Nederland woont bij bekenden. Ook een netwerkpleeggezin volgt een voorbereidingstraject.
Veel gestelde vragen over pleegouder worden
Hoe meld ik mij aan als pleegouder?
Je kan jezelf op drie manieren aanmelden als pleegouder:
- Je kunt gebruik maken van de link “informatie aanvragen” op de boven genoemde website en uw aanvraag mailen.
- Je kunt bellen met het gratis telefoonnummer 0800 – 022 34 32 (tijdens kantooruren). Je wordt automatisch doorgeschakeld naar de instelling voor pleegzorg in uw regio.
- Je kunt ook een brief sturen met je naam, adres, postcode en woonplaats naar:
Antwoordnummer 9880
3500 ZJ Utrecht
Je krijgt vervolgens informatiemateriaal en een uitnodiging voor een informatieavond toegestuurd. Als je hierna besluit verder te gaan, biedt de instelling voor pleegzorg jou een voorbereidingsprogramma aan van een aantal avonden. Tijdens het programma is meestal een ervaren pleegouder aanwezig, die meer kan vertellen over de praktijk . Daarnaast komt een medewerker van de pleegzorg bij je thuis om een aantal dingen persoonlijk met je te
bespreken. Je kunt aangeven wat jouw mogelijkheden en grenzen voor de pleegzorg zijn.
Als de voorbereidingsfase is afgerond en je bent geaccepteerd door de instelling voor pleegzorg, is het wachten op een goede ‘match’ (bemiddeling) tussen een pleegkind in jouw gezin.
Hoe wordt een kind een pleegkind?
Om welke kinderen gaat het?
Pleegkinderen zijn jongens en meisjes in alle leeftijden. Het zijn gewone kinderen, maar wel kinderen die veel hebben meegemaakt en daardoor veel tekort zijn gekomen. Ze hebben aandacht, rust en stabiliteit nodig. Een uithuisplaatsing is voor ieder kind ingrijpend.
Net als alle kinderen zorgen pleegkinderen af en toe voor moeilijkheden, sommigen zelfs voor veel moeilijkheden. Meer dan andere kinderen kunnen pleegkinderen opstandig zijn of juist in zichzelf gekeerd. Zij hebben een vervelende tijd meegemaakt: ze zijn gescheiden van hun ouders, vriendjes en bekenden en komen terecht in een vreemde omgeving. Soms moeten ze door de verhuizing zelfs van school veranderen.
De meeste pleegkinderen hebben zich niet ontwikkeld zoals andere kinderen; vrijwel alle pleegkinderen hebben te weinig opvoedkundige aandacht gekregen. In sommige opzichten zijn ze daardoor ver achter bij hun leeftijdgenoten. In andere opzichten hebben zij soms meer meegemaakt dan volwassenen van middelbare leeftijd – zeker de pleegkinderen die mishandeld of seksueel misbruikt zijn.
Een kind wordt niet zomaar uit huis geplaatst. Als pleegzorg nodig is, is er altijd iets ernstigs aan de hand. De bevoegdheid om een kind uit huis te plaatsen en te kiezen voor pleegzorg berust bij Bureau Jeugdzorg.
Op basis van het indicatiebesluit van Bureau Jeugdzorg gaat de instelling voor pleegzorg op zoek naar een geschikt pleeggezin en start de begeleiding.
Hoe wordt een pleeggezin begeleid?
Elk pleeggezin wordt begeleid door een maatschappelijk werker van de instelling voor pleegzorg, de ‘pleegzorgbegeleider’. Hij of zij is het aanspreekpunt voor opvoedingsvragen en allerlei praktische zaken. Ook onderhoudt de pleegzorgbegeleider het contact met de ouders en Bureau Jeugdzorg.
Krijgt een pleegouder een vergoeding voor de kosten die voor het kind worden gemaakt?
Pleegouders ontvangen een onkostenvergoeding die door geen enkele instantie als inkomen wordt gezien. De hoogte van de vergoeding hangt af van de leeftijd van het pleegkind. Bij crisisopvang is een extra vergoeding mogelijk wanneer een kind bijvoorbeeld weinig spullen bij zich heeft. Een WA- en ziektekostenverzekering voor het pleegkind worden bij de plaatsing geregeld. Pleegouders hebben, net als alle ouders, recht op betaald zorgverlof.
Welke eisen worden er aan pleegouders gesteld?
Als je pleegouder wilt worden, moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Je dient minimaal 21 jaar te zijn. De instelling voor pleegzorg vraagt – na jouw toestemming – voor jouw een verklaring van geen bezwaar aan bij de Raad voor de Kinderbescherming (op basis van justitiële documentatie, een uitgebreide verklaring omtrent gedrag). Aan jou wordt schriftelijk toestemming gevraagd voor het aanvragen van deze verklaring. Tevens kan een medische verklaring onderdeel uitmaken van de aanmeldingsprocedure.
Tot slot dient jouw leefsituatie stabiel te zijn. Wat betreft de samenstelling van jouw gezin zijn er geen voorwaarden. Je kunt gehuwd of alleenstaand zijn, wel of geen kinderen hebben. Het is wel belangrijk dat je een kind structuur, warmte en veiligheid kunt bieden. En dat je tijd en ruimte hebt om voor een pleegkind te zorgen.
Wat is het verschil tussen adoptie en pleegzorg?
Bij adoptie worden mensen wettelijk de ouders van een kind met wie zij geen bloedverwantschap hebben. Een kind wordt juridisch familie van de adoptieouders. Meestal is er geen contact meer met de eigen familie van het kind. Kijk voor meer informatie over adoptie op www.adoptie.nl.
Een pleegkind wordt nooit juridisch familie. Bovendien voed je een pleegkind nooit alleen op. Er zijn altijd anderen bij betrokken, zoals de eigen ouders, (gezins)voogd en pleegzorgbegeleider.
Pleegzorg is doorgaans van tijdelijke aard. In de meeste gevallen blijft het kind in contact met de eigen familie en wordt er naar gestreefd dat het kind weer terug gaat naar de eigen ouder(s).
Kan ik als alleenstaande pleegouder worden?
Ook een alleenstaande kan pleegouder kan worden. Er zijn vele vormen van pleegzorg. Welke vorm het beste bij jouw situatie past, bepaal je – in overleg met de begeleider(s) tijdens het voorbereidings- en selectieprogramma.
Is er een maximum leeftijd voor pleegouders?
Er is geen formele maximum leeftijd voor pleegouders. Het verschilt per vorm van pleegzorg hoe belangrijk de leeftijd is.
Bij deeltijd pleegzorg en crisisopvang is de leeftijd voor pleegouders minder belangrijk dan bij langdurende pleegzorg. Bij een langdurende plaatsing van een heel jong kind (jonger dan 4 jaar) is de leeftijd voor pleegouders wel een belangrijke factor.
Mijn partner en ik werken allebei. Kunnen wij wel pleegouder worden?
Pleegzorg is altijd maatwerk en er is dan ook geen standaard antwoord mogelijk. Of het mogelijk is werk en pleegzorg te combineren hangt o.a. af van de vorm van pleegzorg waarvoor je kiest.
Bij weekend- en vakantieopvang is het meestal geen probleem dat beide pleegouders werken.
Bij schoolgaande kinderen is het mogelijk te werken tijdens schooltijden. In sommige gevallen is bij een langdurende plaatsing kinderopvang beperkt mogelijk. Tijdens het voorbereidingen selectieprogramma kan je hierover overleggen met de begeleiders van de instelling voor pleegzorg.
Pleegzorg Nederland zoekt altijd nieuwe pleeggezinnen, maar er zijn ook pleeggezinnen die wachten op de plaatsing van een pleegkind. Hoe kan dat?
Pleegzorg zoekt een gezin dat zo goed mogelijk aansluit bij de achtergrond van het pleegkind.
In de woorden “zo goed mogelijk” zit precies de crux.
Er moet met allerlei factoren rekening worden gehouden:
- Woonplaats /regio, zodat een bezoekregeling voor ouders goed mogelijk is en het kind misschien niet van school hoeft te veranderen
- De soort pleegzorg (voor korte of voor langere tijd of alleen de vakanties & weekenden)
- De gezinssamenstelling. Is het voor een pleegkind goed als er meer kinderen in het pleeggezin wonen of is het juist beter om naar pleegouders zonder kinderen te gaan?
- De aard van de problemen: is een kind bijvoorbeeld heel druk of juist erg in zichzelf gekeerd.
De ideale situatie is als we voor een kind kunnen kiezen uit 3 of 4 gezinnen. Hiervoor is een constante aanwas van nieuwe pleegouders nodig.
Heb je vragen of wil je meer informatie?
De belangrijkste gegevens hebben we bovenstaand voor je geselecteerd. Wil je meer weten kijk dan eens op de website www.pleegzorg.nl
